02 mei 2022

Een interactief verhaal over een jongetje in de oorlog, dat toevallig Joods was

Hoe kunnen we het persoonlijke, waargebeurde verhaal van een Joods jongetje in de Tweede Wereldoorlog visueel en digitaal vertellen? Dat vraagstuk stond centraal bij de ontwikkeling van AlexKan.nl. Op deze website leer je Alex Kan kennen, vanaf zijn geboorte in Amsterdam in 1930 tot zijn dood in Sobibor in 1943.

Alex Kan werd in 1943 vermoord, terwijl zijn moeder al in 1942 in Auschwitz was omgebracht. Zijn vader Jules overleefde de oorlog wel. Hij hertrouwde en kreeg opnieuw een zoon, die hij Alex Freddy noemde.

Het is deze Alex Freddy die via het Joods Cultureel Kwartier bij Total Design kwam om te onderzoeken of wij dit verhaal konden vertellen. Zijn visie was om het levensverhaal van zijn broertje te vertellen op basis van archiefmateriaal. Dat brachten we samen in een interactief verhaal dat je in 30 minuten meeneemt door zijn leven. Het resultaat is een website waar je natuurlijk natuurlijk foto’s vindt, maar ook passages uit het babydagboek van Alex’ moeder, schoolrapporten en brieven – waaronder brieven van Alex zelf.

In nauwe samenwerking met Alex Freddy Kan werkte designer Jakob Schleenvoigt aan dit interactieve verhaal. Ze onderzochten welk archiefmateriaal ze konden gebruiken om het verhaal goed te vertellen en voegden historische context over de jodenvervolging in Nederland toe. Jakob ontwikkelde de indringende animaties, die het verhaal versterken. Zijn designkeuzes zijn betekenisvol: de kleur blauw als de traditionele kleur van het jodendom staat tegenover de omstreden kleur geel van de jodenster, met daarbij het steeds omvangrijker gebruik van zwart. Het zwart laat de impact en het donkere van opkomend fascisme, culminerend in de Tweede Wereldoorlog zien, als een zwarte wolk die niet alleen het leven van Alex, maar dat van Nederland en de wereld overheerst.

Door samen met Alex Freddy te werken, realiseerde ik hoe lang de gevolgen van een oorlog doorwerkte. Zijn leven is getekend door zijn broertje, die hij nooit kende, en gebeurtenissen die plaatsvonden voor hij geboren was.

— Jakob Schleenvoigt

Het resultaat is veel meer dan een website: het is een verhaal dat je de impact van de oorlog laat zien en laat voelen. Daarnaast is het een voorbeeld van visual storytelling. Zo krijgt archiefmateriaal impactvolle belevenis. Ook de technische implementatie is bijzonder: het is een single page application. AlexKan.nl is technisch een website, maar biedt de soepele interactie en gebruikerservaring van een native app.

De totstandkoming van deze website heeft een groot persoonlijk belang en ik ben intens dankbaar dat we op deze manier mijn halfbroer enigszins uit de vergetelheid hebben gehaald.

— Alex Freddy

Neem een half uur. Lees, bekijk en beleef AlexKan.nl en doorvoel het verhaal van Alex. Niet alleen nu, maar kom ook later nog eens terug: Alex Freddy blijft de site updaten met blogs, waarin hij meer vertelt over hoe het verhaal van Alex nu nog impact heeft.